28/11/2022
Senność po jedzeniu - sprawdź jakie mogą być tego przyczyny

Odczuwanie senności po zjedzeniu posiłku zwykle uznajemy za objaw całkowicie normalny. I zwykle tak właśnie jest. Ale nie zawsze - w niektórych sytuacjach jest to stan wskazujący na nieprawidłowości w funkcjonowaniu naszego organizmu.

Dowiedz się, jakie mogą być przyczyny odczuwania senności po spożyciu posiłku i w jakich przypadkach są one sygnałem ostrzegawczym od Twojego organizmu? Kiedy należy udać się do lekarza i jakie badania wykonać? Oto wszystko, co należy wiedzieć.

Kiedy senność po jedzeniu powinna nas niepokoić?

Jak już wspomnieliśmy we wprowadzeniu, w większości przypadków uczucie senności występujące po spożyciu posiłku nie jest objawem, który powinien wywoływać nasz niepokój. Zwłaszcza, jeśli posiłek był obfity i ciężkostrawny lub u osób borykających się z problemami z krążeniem. Bo o sposób działania układu krążenia tu w gruncie rzeczy chodzi - po posiłku znaczne ilości krwi są kierowane do jelit, aby usprawnić trawienie. Wobec tego do ośrodkowego układu nerwowego trafia jej mniej niż zwykle - właśnie stąd nadmierna senność.

Kiedy więc senność po jedzeniu powinna nas niepokoić? Przede wszystkim wtedy, gdy dosłownie ścina nas ona z nóg, kiedy jest tak silna, że nie mamy żadnej możliwości jej opanować. Jeśli takie sytuacje mają miejsce, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem - to mogą być pierwsze objawy poważnych schorzeń.

Możliwe przyczyny

Przyczyny senności po posiłku są różnorodne. Czasem stan ten wynika ze stosowania nieprawidłowej diety, przyjmowaniem pewnych leków, a czasami z chorób przewlekłych. Zobacz jak sprawdzić przyczyny nadmiernej senności.

Przyjmowanie niektórych leków a senność po jedzeniu

Senność po posiłku mogą powodować niektóre leki zażywane regularnie, a należą do nich:

• silne leki przeciwbólowe, na przykład z grupy opioidów,
• leki przeciwdepresyjne,
• leki przeciwpsychotyczne,
• obniżające ciśnienie,
• leki z grupy benzodiazepin.

Jeśli zażywasz na stałe któreś z leków należących do tej grypy, sprawdź w ulotce czy jednym ze skutków ubocznych ich przyjmowania nie jest senność. Może się okazać, że to one właśnie są odpowiedzialne za Twoje samopoczucie, a nie zbyt obfite posiłki.

Rodzaj posiłku

Senność po jedzeniu może mieć bezpośredni związek z rodzajem spożytego pokarmu. Jeśli chce Ci się spać po zjedzeniu mięsa, produktów sojowych lub serów - to jest to całkowicie normalne. Są to produkty bogate w aminokwas o nazwie tryptofan, który uczestniczy w syntezie serotoniny w organizmie. A serotonina, czyli jeden z tak zwanych hormonów szczęścia, może wywoływać senność.

Niczym niezwykłym nie jest także uczucie nadmiernej senności po zjedzeniu deseru, na przykład ciasta. Zawarta w nich duża ilość węglowodanów prowadzi do znacznego wzrostu poziomu glukozy we krwi. Trzustka, próbując go zneutralizować, produkuje większe niż zwykle ilości insuliny, która może być odpowiedzialna za uczucie senności.

Senność po jedzeniu a niedoczynność tarczycy

Kolejną przyczyną senności może się okazać problem niedoczynności tarczycy. W tym przypadku jednak uczucie zmęczenia i senność mogą występować niezależnie od tego, czy posiłek został przez pacjenta zjedzony, czy też nie.

Niedoczynności tarczycy towarzyszą zwykle również inne dolegliwości takie jak:

• wypadanie włosów,
• zaparcia,
• zaburzenia koncentracji,
• zaburzenia pamięci i koncentracji,
• obniżenie tętna,
• wychłodzenie organizmu,
• sucha skóra pomimo właściwej pielęgnacji.

Jeśli zauważysz u siebie wyżej wymienione dolegliwości, koniecznie skonsultuj się ze swoim lekarzem POZ, który zleci Ci wykonanie badania hormonów tarczycy - TSH i tyroksyny.

Cukrzyca jako przyczyna nadmiernej senności

Nadmierne zmęczenie może być wywołane również przez problemy z funkcjonowaniem trzustki - insulinooporność lub cukrzycę. Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, w której trzustka nie produkuje wystarczających ilości insuliny. Na skutek tego poziom glukozy we krwi jest zbyt wysoki. W tym przypadku senności towarzyszą również:

• wzrost masy ciała i nadmierny apetyt,
• nadmierne pragnienie,
• zwiększone oddawanie moczu,
• zaburzenia koncentracji,
• ogólne osłabienie,
• drżenie rąk.

Jeśli obserwujesz u siebie senność po jedzeniu i dodatkowo wyżej wymienione dolegliwości, koniecznie należy zasięgnąć porady lekarskiej. Poleci on wykonać badania - między innymi krzywą insulinową i cukrową - aby wykluczyć lub potwierdzić cukrzycę. Poziom glukozy wyregulować należy przyjmując insulinę w zastrzykach oraz spożywając pokarmy o niskim indeksie glikemicznym.

Senność po jedzeniu a problemy z ciśnieniem

Wahania ciśnienia tętniczego krwi również mogą wywoływać uczucie nadmiernej senności. Z problemem tym zmagają się przede wszystkim osoby, które mają zbyt niskie ciśnienie krwi, czyli poniżej 100/60 mm Hg. Poza tym, że częściej czują się zmęczone, mają także zimne dłonie i stopy pomimo ciepła, zmagają się z problemami z koncentracją, zawrotami głowy, a nawet omdleniami.

W takim przypadku najważniejsze jest farmakologiczne wyregulowanie zbyt niskiego ciśnienia krwi, które pozwoli pacjentowi wrócić do normalnych aktywności i zniweluje napady zmęczenia oraz senności.

Inne przyczyny nadmiernej senności

To jednak nie koniec listy przyczyn wywołujących senność po jedzeniu. Z uczuciem senności po obfitym posiłku zmagają się także osoby bez zaburzeń hormonalnych czy metabolicznych. Jeśli więc nie cierpisz na żadną z powyższych chorób, może znajdziesz przyczynę w dalszej części artykułu.

Zespół przewlekłego zmęczenia

Szczególnym problemem jest ciągłe zmęczenie i senność u mężczyzn. Zwykle jest efektem stresu, przemęczenia związanego z licznymi obowiązkami zawodowymi, pośpiechu i nieregularnego odżywiania się. W takich przypadkach zwykle wystarczy odpocząć, porządnie się wyspać i zmienić niewłaściwe nawyki aby przywrócić normalne funkcjonowanie. Ten rodzaj przemęczenia nie jest też zagrożeniem dla zdrowia.

Jeśli jednak uczucie zmęczenia utrzymuje się powyżej sześciu miesięcy i towarzyszą mu bóle i zawroty głowy, obniżenie nastroju, spadek łaknienia, zaburzenia snu, potliwość w nocy - jedną z przyczyn może być obturacyjny bezdech senny. Dlatego też pacjent powinien skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który skieruje go do specjalisty.

Obturacyjny bezdech senny

Nadmierna senność po jedzeniu lub niezależnie od niego występująca wraz z takimi dolegliwościami jak chrapanie w nocy, bezdechy, zaburzenia koncentracji w ciągu dnia może stanowić realne zagrożenie zdrowia, a nawet życia pacjenta. Powoduje ciągłe wybudzanie się w nocy, nie pozwalając wypocząć ani pacjentowi, ani jego bliskim - chory głośno chrapie i gwałtownie wybudza się ze snu nawet kilkadziesiąt razy w ciągu godziny snu.

Badanie polisomnograficzne i poligraficzne

Jeśli senność dopada pacjenta w ciągu dnia pomimo pozornie przespanej nocy, staje się on mniej aktywny i wydolny fizycznie, odczuwa on brak siły do aktywności zawodowej - należy rozpocząć diagnostykę pod kątem zaburzeń snu. Służy do tego tak zwane badanie snu (badanie polisomnograficzne). Jeśli okaże się, że pacjent rzeczywiście zmaga się z obturacyjnym bezdechem sennym, zostanie wdrożone odpowiednie postępowanie terapeutyczne.

Poligrafia to uproszczona metoda badania polisomnograficznego. Dzięki zastosowaniu poligrafu do pomiarów funkcji życiowych podczas snu mamy możliwość diagnozy zaburzeń sennych bez wychodzenia z domu. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem: Poligrafia w diagnozie zaburzeń sennych.

Terapia obturacyjnego bezdechu sennego

W tym przypadku terapia polega na stosowaniu aparatu CPAP, który wytwarza dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych pacjenta, tym samym zapobiegając zapadaniu się ich w czasie snu. To właśnie nadmierne rozluźnienie tkanek podniebienia miękkiego i gardła jest odpowiedzialne za chrapanie i uczucie niemożności nabrania oddechu, które powodują wybudzanie się ze snu.

Aparat wyposażony jest w maseczkę z miękkiego tworzywa sztucznego. Na rynku dostępnych jest wiele modeli tych małych i cichych urządzeń. Ich stosowanie w żaden sposób nie przeszkadza pacjentowi i jego bliskim, a przez zapobieganie zdarzeniom oddechowym typu chrapanie czy bezdechy obturacyjne pozwala dobrze dotlenić organizm w czasie nocnego wypoczynku i obudzić się rześkim i pełnym energii.

Podsumowanie

Senność po jedzeniu jest objawem dość niejednoznacznym. Może się okazać zupełnie normalnym przejawem trwających procesów trawiennych, ale także istotnym sygnałem ostrzegawczym świadczącym o postępowaniu jednej z kilku przewlekłych chorób. Dlatego też należy pilnie obserwować swój organizm i zwracać uwagę na dodatkowo pojawiające się dolegliwości.

Zawsze w przypadku występowania kilku niepokojących dolegliwości, należy się skontaktować z lekarzem pierwszego kontaktu i postępować zgodnie z jego dalszymi zaleceniami oraz rozpocząć diagnostykę.